Show
İlk yardımın en önemli aşamalarından birisi solunumu kontrol etmektir. İlk yardım, herhangi bir kaza ya da yaşamı tehlikeye düşüren bir durumda, sağlık görevlilerinin veya ilk yardım eğitimi almış herkesin tıbbi yardımı sağlanıncaya kadar, hayatın kurtarılması ya da durumun daha kötüye gitmesini önlemek amacıyla olay yerinde, tıbbi araç gereç aranmaksızın mevcut araç ve gereçlerle yapılan ilaçsız uygulamalardır. Bu zaman ilk yardım kiti kullanılmalıdır. Amaçlar
İlk yardım temel uygulamaları[değiştir | kaynağı değiştir]İlk yardımda temel uygulamalar: koruma, bildirme ve kurtarma (KBK) olarak üçe ayrılmaktadır. Koruma[değiştir | kaynağı değiştir]Olay yerinde olası tehlikeleri belirleyerek güvenli bir çevre oluşturur. Olay trafik kazası ise[değiştir | kaynağı değiştir]
Olay yerinde gaz ya da gaz kokusu varsa patlamaların önlenmesi için[değiştir | kaynağı değiştir]
Bunlar dışındaki olaylarda[değiştir | kaynağı değiştir]
Bildirme[değiştir | kaynağı değiştir]Kaza ya da acil hastalık durumunda, tıbbi yardım için 112, kurtarma ve yangın için itfaiye (110), zehirlenmelerde zehir danışma merkezi (114), güvenlik için polis (155), hangi numaradan aradığı, nasıl bir yardım alındığı ya da olay yerindeki olanaklar açıklanmalıdır. 112 tek hat olarak polis, itfaiye, jandarma gibi acil durumlarda kullanılacak numara olarak kullanılabilir. Artık 112 Acil servis olarak kullanılmaktadır. Aslında yanında her zaman bir adet düdük bulundurulmalıdır. Kurtarma[değiştir | kaynağı değiştir]Olay yerinde hasta yaralılara müdahale, hızlı ancak sakin ve bilinçli bir şekilde yapılmalıdır. Hasta ya da yaralının durumunun değerlendirilmesine bağlı olarak ilk yardım yapılmalıdır. Eğer ilk yardım bilinmiyorsa asla hasta ya da yaralıya dokunulmamalı ve yaralı kımıldatılmamalıdır. İlk yardımda yapılması gerekenler[değiştir | kaynağı değiştir]
Solunum yolu tıkanıklıkları[değiştir | kaynağı değiştir]Solunum yolunun, solunumu gerçekleştirmesi için gerekli havanın geçmesine engel olacak şekilde tıkanmasıdır. İki türlü tıkanma vardır:
Kısmi tıkanma durumunda, kişi öksürür, nefes alabilir, konuşabilir. İlk yardım olarak, kişiye dokunulmaz ve öksürmeye teşvik edilir.
Tam tıkanma durumunda, kişi nefes alamaz, acı çeker gibi ellerini boynuna götürür, konuşamaz, rengi morarmıştır. İlk olarak hastanın bilinci kontrol edilir, Heimlich Manevrası yapılır. Yetişkin ve Çocuklarda Heimlich Manevrası:
Kişi eğer bayılıp bilincini kaybederse boynu hemen hiperekstansiyon pozisyonuna getirilir ve 112 Acil servis aranır.
Bilinç kaybında ilk yardım[değiştir | kaynağı değiştir]Bilinç kaybı, çok sık karşılaşılan bir durumdur. Nedenleri: açlık, tansiyon, aşırı stres, herhangi bir ilacın yan etkisi, beyinsel bozukluklar vb. Bilinç kaybı olan bir kişiye önce "Nasılsın?" vb. sorularla sözel ve omuzlarından nazikçe sarsarak fiziksel olarak bilinç kontrolü yapılır. Yanıt vermiyorsa önce 112 aranarak Acil servis ekiplerine haber verilir. Sonra hava yolu (airway) açılması için pozisyon verilir ve solunumu (breath) Bak-Dinle-Hisset yöntemiyle kontrol edilir. Gözlerle göğüsün hareketi izlenir. Kulak ile nefes alışveriş sesi duyulmaya çalışılır. Sonra yanak hastanın burnuna yakın mesafeye getirilerek solunumda dışarı verilen havanın sıcaklığı hissedilmeye çalışılır. Solunumu olmayan hastaya Temel Yaşam Desteği başlatılır. Yardımcı biliyorsa nabız kontrolü yapar. Nabız kontrolü kolun başparmak veya serçe parmak hizasındaki damarlara hafif palpasyon yaparak bakılır. Kişinin solunum ve dolaşımı yerinde fakat bilinci kapalıysa solunum ve dolaşımın rahat sürdürülebileceği yan yatırma pozisyonuna alınır profesyonel ekiplerin gelmesi beklenir. Yarı baygın bir kişiyse yine 112 Acil servis aranır ve kişi pozisyon verilip profesyonel ekiplerin gelmesi beklenir. Kişi kendine gelene kadar veya 112 Acil servis ekipleri gelene kadar başından ayrılınmamalıdır. Kişiyle konuşurken ulaşılabilecek bir yakınının ev ya da cep telefonunun numarası alınmaya çalışılır. Bilinç kaybı geçiren kişiye bilinci tamamen yerine gelinceye kadar herhangi bir sıvı ya da katı gıda ağız yoluyla verilmez. Bayılmalarda ilk yardım[değiştir | kaynağı değiştir]
Bilincin kapalı olması durumunda ilk yardım[değiştir | kaynağı değiştir]
Şok durumunda ilk yardım[değiştir | kaynağı değiştir]
Kanamalar[değiştir | kaynağı değiştir]Damar bütünlüğünün bozulması sonucu kanın damar dışına (vücut içine ya da dışına) akmasına kanama denir. Dış kanamalarda ilk yardım Amaç: kanamayı kısa zamanda kontrol altına almak ve yarayı temiz tutmaktır.
İç kanamalarda ilk yardım
Burun kanamasında ilk yardım
Kulak kanamasında ilk yardım Kanama hafifse:
Kanama ciddi ise:
Yanıklar[değiştir | kaynağı değiştir]Ateş, radyasyon, kızgın cisim vb. çeşitli fiziksel ve yakıcı kimyasal etkenlere maruz kalma sonucu oluşan doku bozulmasına yanık denir. 1. derece yanıklar
2. derece yanıklar
3. derece yanıklar
Yanığın vücutta oluşturduğu olumsuz etkileri
Isı ile oluşan yanıklarda ilk yardım
Kimyasal yanıklarda ilk yardım
Elektrik yanıklarında ilk yardım
Sıcak çarpmasında ilk yardım
Donmalar[değiştir | kaynağı değiştir]Aşırı soğuk nedeniyle soğuğa maruz kalan bölgeye yeterince kan gitmemesi ve kanın pıhtılaşmasıyla dokularda hasar oluşmasına donma denir. Birinci derece donmalar:
İkinci derece donmalar:
Üçüncü derece donmalar:
Donmalarda ilk yardım
Kırıklar[değiştir | kaynağı değiştir]Kırık, kemik bütünlüğünün bozulmasıdır. Kırıklar, darbe sonucu ya da ileri derece kemik hastalıklarında kendiliğinden oluşabilir. Kırık çeşitleri
Kırık belirtileri
Kırığın yol açabileceği olumsuz durumlar
Kırıklarda ilk yardım
Burkulmalar[değiştir | kaynağı değiştir]Burkulma, eklem yüzeylerinin anlık olarak ayrılmasıdır. Burkulmalarda ilk yardım
Çıkıklar[değiştir | kaynağı değiştir]Çıkık, eklem yüzeylerinin kalıcı olarak ayrılmasıdır. Çıkıklarda ilk yardım
Hayvan Isırıkları ve Böcek Sokmaları[değiştir | kaynağı değiştir]Hayvan ısırmalarının önemi Kedi, köpek vb. hayvanların dişleri sivri ve keskindir. Ağızlarında ise daima mikrop vardır. Isırmaları halinde derindeki dokulara kadar mikropların ulaşmasına neden olurlar. Ayrıca birden fazla ısırmalarında ciddi yaralanmalara yol açabilirler. Kedi-köpek ısırmalarında ilk yardım hafif yaralanmalarda:
Ciddi yaralanma ve kanama varsa:
Arı sokmasında ilk yardım
Akrep sokmasında ilk yardım
Yılan sokma/ısırmalarında ilk yardım
Deniz canlıları sokmasında ilk yardım
Yaralanmalar[değiştir | kaynağı değiştir]Şehirlerde veya çevresinde saldırı durumunda yüksek sesle polis diye bağırmalı ve hızlı hareketlerle saldırgan agresifleştirilmeden uzak tutulmalıdır. Yara, kesici-delici aletlerle veya vurma, çarpma gibi künt travmalar sonucu deri ya da deri altı dokusunun bütünlüğünün bozulmasıdır. Enfekte yara: Derin ve kirli yaralar, ısırma, sokma sonucu olan yaralardır. Yaralanma belirtileri: ağrı, morarma, kanama, yara kenarlarının ayrılması vb. durumlardır. Yaralanmalarda ilk yardım
Zehirlenmeler[değiştir | kaynağı değiştir]Zehirlenme: Zehirleyici maddenin vücuda girmesi sonucu normal vücut fonksiyonlarının bozulmasıdır. Zehirlenmelerde etkilenen sistemler ve görülen belirtiler Sindirim sistemi: bulantı, karın ağrısı, kusma, ishal. Sinir sistemi: rahatsızlık hissi, hareketlerde uyumsuzluk, havale, bilinç kaybı. Solunum sistemi: nefes darlığı, morarma, solunum durması. Dolaşım sistemi: nabız bozukluğu, kalp durması. Zehirler vücuda sindirim, solunum ve cilt yoluyla girmektedir. Sindirim yolu zehirlenmesi: Ev ya da bahçede kullanılan kimyasal maddeler, zehirli mantarlar, bozuk besinler, aşırı ilaç ve alkol alınması sonucu oluşur. Solunum yolu zehirlenmesi: Genellikle karbonmonoksit gazı (tüp kaçakları, şofben, sobalar), lağım çukurunda biriken karbondioksit, klor, yapıştırıcılar, boyalar, ev temizleyicileri vb. maddelerin solunması sonucu oluşur. Cilt yolu zehirlenmesi: Zehirli madde vücuda deri yoluyla girer. İlaç enjeksiyonu, zehirli bitkilere temas, zirai ilaçlar, zehirli hayvanların ısırması ve sokması sonucu oluşur. Sindirim yolu ile zehirlenmede ilk yardım
Solunum yoluyla zehirlenmelerde ilk yardım
Deri yolu ile zehirlenmelerde ilk yardım
Zehirlenmelerde genel ilk yardım uygulamaları
Zehir danışma merkezi (114): Zehir danışma merkezi 24 saat hizmet vermektedir. Zehirlenme vakalarında merkez aranarak, yapılabilecekler hakkında bilgi alınabilir. Göze Yabancı Cisim Kaçmasında İlk Yardım[değiştir | kaynağı değiştir]Göze toz, kirpik gibi madde kaçmış ise
Göze metal ya da bir cisim batmış ise
Kulağa yabancı cisim kaçmasında ilk yardım
Buruna yabancı cisim kaçmasında ilk yardım
Hasta ve Yaralı Taşıma[değiştir | kaynağı değiştir]Hasta ya da yaralı taşınmasında genel kurallar:
Hasta ya da yaralı taşınırken dikkat edilmesi gereken kurallar:
Araç içindeki hasta ya da yaralıyı araçtan çıkarma
Rentek Manevrası uygulama basamakları:
Boğulmalar[değiştir | kaynağı değiştir]Boğulma, vücuttaki dokulara yeterli oksijen gitmemesi sonucu dokularda bozulma meydana gelmesidir. Suda boğulma riski tuz oranı düşük sularda, akıntıların olduğu yerlerde, su derinliği bilinmiyorsa, kişi yüzme bilmiyor, uzun saçlı ve kemik yoğunluğu yüksek ise orantısal olarak artar. Akıntıdan enine ve kıyıya paralel yüzülerek çıkılmalıdır. Kurtarıcı yüzme bilmiyorsa can kurtarma halatı, şişme kolluk, simit, deniz yatağı gibi gereçler atarak yardımcı olmaya çalışmalıdır. Boğulmalarda ilk yardım
Kalp krizi[değiştir | kaynağı değiştir]Kalp krizi, her yaştaki insanda görülebilecek bir durumdur. Nedenleri sağlıksız beslenme, kolesterol, aşırı stres, aşırı üzüntü, bazı ekstrem durumlarda çarpışma ve ani korkulardır.
Travma durumları[değiştir | kaynağı değiştir]Travma durumları genellikle kafa travması şeklinde görülür. Bu durumda Bak-Dinle-Hisset ile kişinin dolaşım ve solunumu, ayrıca açık yara veya kanama kontrolü yapılır. Kişinin başı ve boynu stabilize edilir ve 112 Acil servis aranır. Kişinin ağzı, dilin geriye kaçması durumu var mı diye kontrol edilir, kişi gözetim altında tutulur. Solunum ve dolaşım sürekli kontrol edilir. Kopmalar[değiştir | kaynağı değiştir]Kopmalar, yarı kopma ve tam kopma olarak ikiye ayrılır:
Diğer Acil Durumlar[değiştir | kaynağı değiştir]Havale: Adalelerin kontrol edilemeyen kasılmalarıdır. Sinir merkezindeki tahriş sonucu beyinde gerçekleşen elektriksel boşalmalardır. Havalenin Nedenleri
Ateş nedenli havale herhangi bir hastalık sonucu vücut sıcaklığının 38 °C’nin üzerine çıkmasıyla oluşur. Genellikle 6 ay ve 6 yaş arasındaki çocuklarda rastlanır. İlk yardım olarak:
Sara krizi
Sara krizinde ilk yardım
Kan şekeri düşüklüğü Herhangi bir nedene bağlı olarak vücutta kan şekeri eksildiği zaman ortaya çıkan durumdur. Kan şekeri düşüklüğü nedenleri:
Kan şekeri ani düşmüş kişide, terleme, hızlı nabız, titreme, yorgunluk, bulantı, aniden acıkma hissi görülür. Kan şekeri yavaş yavaş ve uzun sürede düşerse kişide:
Kan şekeri düşüklüğünde ilk yardım
İlk Yardım ve HIV/AIDS[değiştir | kaynağı değiştir]Güvenli bir ilk yardım uygulaması için:
Psikolojik İlk Yardım[değiştir | kaynağı değiştir]Herhangi bir kaza, ani hastalık veya afet durumunun kişilerin üzerinde yarattığı olumsuz etkileri en aza indirgemek ve onların güçlüklerle baş edebilme ve normal yaşamlarını sürdürülebilmelerini sağlamak için bireylerin, ailelerin ve toplumun psikolojik ve sosyal anlamda güçlendirilmesini amaçlayan müdahalelerdir.
Acil Durumlarda Aranması Gereken Numaralar[değiştir | kaynağı değiştir]
İlk Yardım Çantası[değiştir | kaynağı değiştir]İlk yardım uygulamaları için evde, okulda, iş yerinde, arabalarda, fabrikada, hava alanında, tren istasyonlarında ve diğer tüm akla gelebilecek her yerde ilk yardım çantası bulundurulması gerekmektedir. İlk yardım çantası direkt bir ısı kaynağından ve çocukların erişebileceği yerden uzak, ne çok nemli ne de kuru bir yerde tutulmalıdır. Mutfak ya da banyo ilk yardım çantasının bulundurulması için uygun bir ortam değildir. Evde yaşayanların ilk yardım çantasının nerede olduğunu bilmeleri gerekir. Kullanılan malzemelerin sayılarını yeniden tamamlamak ve yerine koymak çok önemlidir. Son kullanma tarihi olan ve tüketilen malzemeleri yenilenmeli ve temiz bir şekilde muhafaza edilmelidir. İLK YARDIM ÇANTASINDA BULUNMASI GEREKEN MALZEMELER
Büyük sargı bezi Yara üzerine konulan pansuman malzemelerinin yerinde tutulmasında kullanılır. Ayrıca kırıklarda, bölgenin tespiti ve hareketsizliğini sağlamak için de kullanılır. Bunlardan başka yarayı dış etkilerden korumak, kol ve bacaklardaki kanamaları durdurmak ve şişlikleri önlemek amacıyla da kullanılır. Üçgen sargı Yaralı organı sarmak amacıyla kullanılır. Steril gazlı bez Yaralarda pansuman malzemesi olarak kullanılır. Ancak ambalajından çıkarılırken yaraya gelecek yüzeyine el sürülmemelidir. Flaster Yara üzerine konulan pansuman malzemesinin yerinde tutulmasında kullanılır. İlk yardım el kitabı Çeşitli ilk yardım uygulamalarının (suni teneffüs vb.), ilk yardımla ilgili daha fazla bilginin öğrenilmesi ve hasta veya yaralıya yardım etmek için kullanılır. Buz torbası Yaralı ya da hastanın eğer ateşi varsa ateşini düşürmek için kullanılır. Aynı zamanda vücudun herhangi zedelenen ya da bir yere çarpılan bir bölgesinin şişliğini indirmek için de uygulanır. Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
İlk yardım uygulamasında ilk sıradaki uygulama nedir?İlkyardım temel uygulamaları Koruma, Bildirme, Kurtarma (KBK) olarak ifade edilir. Koruma: Kaza sonuçlarının ağırlaşmasını önlemek için olay yerinin değerlendirilmesini kapsar. En önemli işlem olay yerinde oluşabilecek tehlikeleri belirleyerek güvenli bir çevre oluşturmaktır.
Ilk yardımda ilk yapılması gereken şey nedir?İlk yardımcının müdahalede yapması gerekenler. Hasta/yaralının durumunu değerlendirmek.. Hasta/yaralının korku ve endişelerini gidermek,. Hasta/yaralıya müdahalede yardımcı olacak kişileri organize etmek,. Hasta/yaralının durumunun ağırlaşmasını engellemek için gerekli müdahalede bulunmak,. İlk yardım müdahalesinde aşağıdaki sıralamalardan hangisi doğrudur?İlk yardımda öncelikli olarak yapılması gereken 3 aşama vardır. Bunlar; hastayı /kazazedeyi güvenceli yere almak, (kaza yerinde gerekli emniyet tedbirleri almak.), teşhis koymak /ilkyardım yapmak ve ambulans çağırmaktır.
İlk yardım nedir ilk yardım çeşitleri nelerdir?İlk yardımda temel uygulamalar: koruma, bildirme ve kurtarma (KBK) olarak üçe ayrılmaktadır.. Koruma.. Bildirme.. Kurtarma.. |