Kemoterapi sonrası el ayak uyuşması nasıl geçer

  Kemoterapiden Sonra El ve Ayak Uyuşması Nasıl Geçer?

Soru:

Babam kolon kanseri. Babamin el ve ayaklarindaki uyusma acaba nasil geçer?
 Babam 70 yasinda ve 1 yil önce bagirsak kanseri teshisiyle ameliyat olmustu. Bagirsaginin 20 santimlik bölümü alindi. Daha sonra 6 kür kemoterapi gördü. Ancak kemoterapiden sonra el ve ayaklarinda ortaya çikan uyusma, karincalanma kaybolmadi. Bu uyusma ve karincalanma için ne yapmamizi öneriyorsunuz?

Cevap:

Bu sorunlar kemoterapiye bagli ortaya çikar ve nöropati olarak adlandirilir. Zaman içinde sikayetler hafifleyebilir. Babaniz bu soruna karsi Arnavut biberi yesin. Hatta dogal bir nemlendirici krem ve 34 tane Arnavut biberini mikserden geçirdikten sonra karisimi el ve ayaklarina sürsün. Bagisiklik sistemini güçlendirmek için beslenmesine dikkat etsin. Günde 1-2 tane haslanmis yumurta beyazi, haftada 1 kez kirmizi et yesin. Diger günler günde 1 porsiyon beyaz et tüketsin. Ette siralamasi balik, hindi ve tavuk olsun. Her gün evde yapilmis yarim kilo yogurt tüketsin. Meyveleri posali olarak yesin. En faydali meyveler ananas, kabuguyla birlikte elma, kara erik, kara kayisi, karadut ve kara üzümdür. Günde 2-3 tane havuç tüketsin ya da sekeri yoksa 1 bardak havuç suyu içsin. Vitamin eksikligi varsa kompleks vitaminler alabilir. Ayrica milk thistle (deve dikeni sütü kapsülü) bromelain (ananas hapi), boswellia bitkisi hapi, folik asit ve kalsiyum faydalidir. Gerekirse günde 1 tane bebe aspirini kullanabilir. Kilo kaybi varsa omega 3 yararli olabilir. Maitake ve shitake mantari hapinin bagirsak kanserlerinde faydali oldugu ispat edilmis. Doktorunuza danisarak bu destekleri dönüsümlü olarak kullanabilirsiniz. Ayrica babanizda metastaz ya da nüks olursa doktora basvurarak yeni tedavi seçeneklerinden faydalanabilirsiniz.

Periferik nöropati kelimesi çok teknik. Tedavinin yan etkisi olarak  sinirlerin (dokunma, ısı veya ağrıyı algılayan sinirler) hasar görmesi nedeniyle oluşan bir duruma verilen ad. El ve ayaklarda uyuşma ve karıncalanma bir örneği…

Bazen kemoterapi ilaçları, kanser hücrelerini öldürürken aynı zamanda sinir hücrelerine de zarar verebiliyor. Özellikle platin bazlı kemoterapi ilaçları, taxanes, epotilon ve bitkisel alkaloidler bu durumla daha sık ilişkili.

Belirti ve şikayetler genellikle tedavi tamamlandıktan sonra 3-5 ay kadar daha sürebiliyor ve zamanla azalıyor, ama tamamıyla yok olması aşamalı bir süreç.

Tedavi sırasında ve sonrasında oluşan herhangi bir nöropati belirtisini doktorunuza bildirmeniz çok önemlidir.

Bu konuyu, belirtileri ve neler yapabileceğinizi detaylı anlatan blog yazımızın linki:

ET

Nöropati

Doktorlar ve araştırmacılar kanser tedavisini geliştirmek için aralıksız çalışmalarına rağmen, uygulanan tedavilerin (kemoterapi gibi) yan etkileri oabiliyor.

Kemoterapi kanser hücrelerini öldürme stratejisidir,ama aynı zamanda omuriliğe bağlı sinirlere, kas, deri ve iç organlara da etki edebilir. Bu durum ‘periferik Nöropati’ olarak bilinir.

Memorial Sloan_Kettering fizik terapisti Laryssa Buoneto’ya göre,‘Kanser tedavisinden sonra bir kişide nöropati oluşma olasılığı, hangi kemoterapi ilaçlarının uygulandığına ve kullanılan dozaja  bağlıdır’.

Nöropatinin belirtileri

Nöropatiye bağlı belirtiler alınan ilacın dozajına ve tipine bağlı olarak farklılık gösterir. Bazı kemoterapiler el ve ayaktaki küçük duyusal sinirleri etkileyerek uyuşma, karıncalanma ve parmak ve ayaklarda ağrıya neden olurlar.

Kemoterapi tedavisi aynı zamanda güçsüzlük, adale krampları ve yorgunluğuna neden olabilir.

Nadiren, kemoterapi hareketleri kontrol eden sinirler ve otonomik fonksiyonları da etkileyebilir. Bu durumda kişi oturup kalkarken baş dönmesi veya idrar ve barsak şikayetleri, kan basıncında değişiklik veya düzensiz kalp atışı yaşayabilir.

’Tedavi sırası veya sonrasında bu belirtilerden herhangi birini yaşayan kişi doktoruyla konuşmalıdır’’. Bu belirtiler kanser tedavisinde yaygındır ancak altında yatan başka nedenler de olabilir.

Periferal Nöropati Teşhisi

Nöropatinin teşhisinde ilk adım onkologunuz ile görüşüp, kemoterapi rejimenini, belirtileri, benzer belirtilere yol açan daha önceki medikal geçmişinizi  tartışmaktır. Onkoloğunuz size rehabilitasyon uzmanı, fizyolojik terapi veya konu ile ilgili uzman birini önerebilir.

Tipik bir kontrolde, cildin duyarlılığının düşmesi  nedeniyle oluşabilecek kesik ve yaralar, ışık hassasiyeti, parmak kas dayanıklılığı, refleksler ve denge kontrölleri yapılacaktır.

İlişikteki nörofizyolojik testlere de tabi tutulabilirsiniz.

• Elektromiyografi, sinir iletim çalışmaları ve  periferal sinir fonksiyonlarını ölçmek için kantitatif duyusal testler
• metabolik bozukluklar ve beslenme bozuklukları için laboratuvar testleri
• Muhtemel diğer sinir hasarlarına bakmak için görsel testler

Nöropatinin etkilerini tedavi etmek

Kemoterapi kaynaklı periferal nöropati ağrilarını azaltmak için bzaı ilaçlar kullanılabilir. Memorial Sloan-Kettering integratif tıp bölümü, belirtileri azaltmak için akupunktur, manuel lenf dranajı gibi bir çok değişik bütünleyici tedavi yöntemleri de önermektedir.

Ek olarak, fiziksel ve mesleki terapi de, denge ve yürüyüş, ince motor becerileri ve koordinasyonu geliştirmek için kullanılmaktadır. Bu tedavilerin çoğunluğu, nöropatiden kaynaklı düşme ve yaralanma riskini azaltmaya yöneliktir.

Kaynak:

Kemoterapiden sonra el ayak uyuşması ne zaman geçer?

Kemoterapiden sonra ayak uyuşması nasıl geçer?

Kemoterapinin yan etkileri ne zaman geçer?

Kemoterapi nöropati nasıl geçer?