Show T.C. EZANI GÜZEL OKUMA ÖĞRETİM PROGRAMI GİRİŞ Bilim ve teknolojideki gelişmeler, her meslekte yeni bilgi, beceri ve teknolojileri öğrenmeyi ve çalışanların bu konuda yetiştirilmesini zorunlu kılmaktadır. Toplumu din konusunda aydınlatmakla görevli Diyanet İşleri Başkanlığı, yürüttüğü din hizmetlerinin daha kaliteli ve verimli hale gelmesi için personelinin bilgilerini yenilemekte ve becerilerini geliştirmektedir. Bu amaçla, farklı görevler yürüten personeline yönelik hem bilgi yenileyici hem de yeni doğan ihtiyaçlara cevap verecek nitelikte hizmet içi eğitim kurs ve seminerleri düzenlemektedir. Diyanet İşleri Başkanlığı, ezan, kamet ve salanın güzel ve cami musikisi formlarına uygun olarak okunmasının önemli bir ihtiyaç olduğunu düşünmektedir. Ezan, ilan etmek, bildirmek manalarına gelir ve İslam dininde namaz ibadetine davet için okunur. Günde beş vakit kılınması farz olan namaz için beş ayrı vakitte, camilerde minarelerden, nağmelerle süslenerek, ritimsiz ve irticâlen okunur. Ezanı güzel ses ve nağmelerle süslenerek okunmasını tavsiye eden Peygamber Efendimiz, sesinin güzelliği sebebiyle ezanı Bilâl-i Habeşî’ye okutmuştur. Ezan, irticâlen okunduğu için makamlarda belli ses sahasında gezinilmesine rağmen her okunuşta farklı süslemeler, nağmeler ve güzellikler ortaya çıkar. Ezanı her makamda okumak mümkün olsa bile, Rast, Hicâz, Uşşâk, Bayâtî, Sabâ, Segâh gibi makamlarda okumak gelenek haline gelmiştir. Ezan da Kur’an-ı Kerim gibi tecvid ve kıraatine uyularak okunmalı, güzel nağmelerle süslenmelidir. Ezanın tecvidini, harflerin mahrecini, okunuş tavrını bilmeden ezan okunmaz. Okunursa hatalı olur. Ecdadımız ezanı en güzel şekilde okumuş ve bize bu şekilde intikal etmiştir. Vakitlerin, insan ruhu üzerindeki etkisi düşünülerek, hangi vakitte hangi makamın etkili olduğunu belirlemiş, beş vakit için farklı makam tertipleri düzenlemiştir. Dolayısıyla, namaz için camide ezan okumak da aynen Kur’an okumakta olduğu gibi özel bir maharet ve çalışma gerektirir. Aynı şekilde salâ ve kamet de ezan gibi güzel nağmelerle okunması gereken cami mûsikîsi formlarındandır. Peygamber Efendimiz için okunan, Allah’ın bağışlaması ve selamının O’nun üzerine olması dileğini ifade eden dualara “salâvat, salâvat-ı şerife” denir. Minarelerden okunan şekline ise “Salâ” denir. Salâlar da ezanın okunduğu makamdan irticâlen okunur. Camide farz namazlarının kılınışından önce, ezandan
daha seri bir şekilde okunan kametin de ezanda olduğu gibi vaktin özellikleri düşünülerek makamlı okunması uygun olur. Salâ ve kamet de ezan gibi maharet ve çalışma gerektirir. Bu mahareti sağlayan ise iyi bir musiki eğitimidir. Dinî mûsikîmizin formları “Cami Mûsikîsi” ve Tekke (Tasavvuf) Mûsikîsi” olmak üzere iki gurupta incelenir. Türk Din Mûsikîsi’nde önemli bir yeri olan cami mûsikîsi, camilerde ibadet esnasında icra edilir. Bir veya birkaç müezzinin ve imamın bazen de cemaatin katılımıyla gerçekleşir. Cami mûsikîsinin icracıları imamlar ve müezzinlerdir. Cami mûsikîsi ulvî bir üslup taşır. Cami mûsikîsinde saz olmadığı için sözlü ses önemlidir. Dua niteliğinde olan cami mûsikîsi, İslam’ın ilk devirlerinden itibaren tabii bir gelişme göstermiştir. Cami mûsikîsi dinî hayatımızda çok önemli yeri olan ezan, salâ, kâmet, tesbih duaları, temcid, münâcat, mihrâbiye, tekbir, salâvât, ilâhiler, kasîde, mevlid gibi formlardan meydana gelir. Cami mûsikîsinin ezan, salâ, temcid gibi formları genellikle caminin dışında minareden, diğer formlar caminin içinde okunur. Cami mûsikîsinin icra şekli irticâlen yani doğaçlama tarzındadır. Aslında cami mûsikîsi, ezan, kamet ve namazın sonuna kadar okunan dualardan teşekkül eder. Yukarıda sayılan diğer formlar camide icra edilmekle beraber yerine göre başka yerlerde de icra edilebilir. Cami mûsikîsi içinde ezan, salâ ve kâmetin önemli bir yeri vardır. Özellikle beş vakit okunan ezanın güzel nağmelerle okunması inançların kuvvetlendirilmesine katkıda bulunur. Toplumsal birliktelik, dayanışma, kaynaşma ve bütünleşmeyi güçlendirir. PROGRAMIN HEDEFİ Başkanlığımız eğitim hedeflerinden biri de, ihtiyaç duyulan alanlarda daha hızlı ve yaygın hizmet verebilmek amacıyla personel eğitimine yönelik mahallinde hizmet içi eğitim kursları düzenlemektir. Bu durum din hizmetleri personelinin en kısa zamanda, en ucuz maliyetle bilgi ve becerilerinin artırılmasında önem arz etmektedir. Çünkü günümüzde personel sayısı yoğun olan kurumlarda, mesleğin gerektirdiği bilgi ve becerilere ilişkin eksikliklerin giderebilmesi veya sahip olunan niteliklerin geliştirebilmesi, mahallinde düzenlenen eğitimlerle sağlanabilmektedir. Diyanet İşleri Başkanlığı’nda görev yapan din hizmetleri personeli içinde özellikle imam-hatip ve müezzinlerin ezan, kamet ve salâyı güzel okuma bilgi ve becerisine sahip olması önemlidir. Bu nedenle adı geçen personelin bu konudaki bilgi ve becerilerinin artırılması için, Başkanlığımızca “Ezanı Güzel Okuma Öğretim Programı” hazırlanmıştır. Hazırlanan bu program ve diğer altyapı çalışmalarıyla, mümkün olduğunca çok sayıda personelimizin mahallinde hizmet içi eğitime alınması mümkün olacaktır. Başta ezan olmak üzere, salâ ve kametin güzel okunması, halkımız arasında bu kültürün oluşmasında, dinleyenlerin ahlâkî duygularının uyanmasında ve onların coşkularının artırılmasında önemli bir rolü vardır. Cami görevlilerinin, bu formları gereği gibi yerine getirmeleri önem arz etmektedir. Bu nedenle, Başkanlığımız ülkemizde ezan, salâ ve kametin görevlilerimizce güzel okunmasını temin etmek amacıyla mahallinde ezanı güzel okuma kursları düzenleyecektir. Bu kursların hedefi, her ilden seçilmiş ezanı, salâyı ve kameti güzel okuyan rehber din görevlileri nezaretinde personeli hizmet içi eğitimden geçirmektir. Bu çerçevede kursiyerlerin; PROGRAMIN UYGULANMASINA İLİŞKİN ESASLAR 1. Kurs dört hafta ve 80 saatten oluşmaktadır. ÖĞRETİM PROGRAMI GİRİŞ 1. İMAM-HATİPLİK VE MÜEZZİNLİK Konular 1. Din Hizmetlerinde İmam-Hatiplik 2.Din Hizmetlerinde Müezzinlik Kaynaklar Mualla Selçuk, Din Hizmetlerinde İletişim ve Halkla İlişkiler, Dini Danışmanlık ve Rehberlik, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir 2000. Açıklamalar Bu ünitede, kursiyerlere, imam-hatiplik ve müezzinliğin din hizmetlerindeki önemi anlatılacaktır. Özellikle kursiyerlerin yaptıkları görevin öneminin bilincinde olmalarını fark ettirici bilgiler verilecektir. Bu bağlamda din görevliliğinin gerektirdiği meslekî yeterlikler, kişisel ve toplumsal özellikler konuları işlenecektir. 2 saat EZAN, KAMET VE SALA’DA YAYGIN HATALAR VE DÜZELTİLMESİ Konular 1. Ezan, Kâmet ve Salâ’da
Tecvid ve Mahrece Yönelik Yaygın Hatalar Kaynaklar İsmail Karaçam, Kur’an-ı Kerimin faziletleri ve okunma kaideleri Açıklamalar Ezan, kamet ve salayı okuma esnasında yüz hatlarının normal bir görüntü şeklinde olması vurgulanır ve önemi anlatılır . Sesin yönünü belirlemek ve düzgün duyulmasını sağlamak için dudakların şeklinin dikkate alınacağı tatbiki olarak işlenir. Duruşlarda harfin sıfatı ve sesi özellikle belirtilir, kelimelerin anlamlı bir şekilde ifade edilebilmesi için vurguların yerinde yapılması örneklerle izah edilir ve tatbikatı yapılır. 12 saat SES EĞİTİMİ Ses ve Oluşumu 1. İnsan Sesi 2. Sesin Kullanım Tekniği Kaynaklar İsmail Hakkı Özkan, Türk Mûsikîsi Nazariyatı ve Usûlleri, Ötüken Yay., İstanbul 1987. Açıklamalar Enstrüman eşliğinde ses merdiveninde çalışma yaptırılacak, daha sonra enstrümansız olarak kursiyerlerin sesleri doğru ve düzgün bulabildikleri gözlenecektir. Bu aşamada öncelikle natürel seslerle çalışma yapılacak, daha sonra basit makamları meydana getiren 4’lü ve 5’liler üzerinde çalışmalara devam edilerek, kursiyerlerin arızalı ve arızasız sesleri pratik olarak kavraması sağlanacaktır. Ayrıca makamlar ve formlarla ilgili tatbikatlar, eğitmen tarafından ağızla da uygulamalı olarak gösterilecektir. Bu esnada kursiyerlerin ağız yoluyla çıkarmış oldukları seslerin net ve temiz olması gözlemlenerek, gerekli düzeltmeler yapılacaktır. 10 saat EZAN MAKAMLARI ve UYGULAMALARI I 1.Sabâ Makamı (Sabah Ezanı) 2. Uygulaması (Makamın seyri) Kaynaklar Suphi Ezgi, Amelî ve Nazarî Türk Mûsikîsi, c. I-V, İstanbul Belediye Konservatuarı Yayınları, İstanbul 1933. Açıklamalar Sabâ makamının pratikte kavranmasını sağlayacak ilahi (Seyreyleyip Yandım, Ağla Gözüm, Ben Dervişim Diyene) ve Türk mûsikisinden şarkı ve türkü gibi formlar icra edilerek zihinde kalması sağlanacaktır. Adı geçen formlara ait örnek CD kursiyerlere takdim edilecek. Orta düzeyde ses alanına sahip her görevlinin uygulayabileceği bir ses tonuyla okunmuş ezan ve sala örnekleri ilgili eğitmen tarafından uygulanacak ayrıca kursiyerlerin ellerinde bir başvuru kaynağı olarak da bu uygulamaları içeren bir CD de kursiyerlere verilecektir. 8 saat EZAN MAKAMLARI ve UYGULAMASI II 1. Uşşâk Makamı (Öğle Ezanı) 2.Uygulaması (Makamın seyri) Kaynaklar Suphi Ezgi, Amelî ve Nazarî Türk Mûsikîsi, c. I-V, İstanbul Belediye Konservatuarı Yayınları, İstanbul 1933. Açıklamalar Uşşâk makamının pratikte kavranmasını sağlayacak ilahi (Hakkın Habininin, Noldu Bu Gönlüm, Yarebbena) ve Türk mûsikisinden şarkı ve türkü gibi formlar icra edilerek zihinde kalması sağlanacaktır. Adı geçen formlara ait örnek CD kursiyerlere takdim edilecek. Orta düzeyde ses alanına sahip her görevlinin uygulayabileceği bir ses tonuyla okunmuş ezan ve sala örnekleri ilgili eğitmen tarafından uygulanacak ayrıca kursiyerlerin ellerinde bir başvuru kaynağı olarak da bu uygulamaları içeren bir CD de kursiyerlere verilecektir. 8 saat EZAN MAKAMLARI ve UYGULAMASI III 2. Uygulaması (Makamın seyri) Kaynaklar Açıklamalar 8 saat EZAN MAKAMLARI ve UYGULAMASI IV 1. Segâh Makamı (Akşam Ezanı) Kaynaklar Açıklamalar 8 saat EZAN MAKAMLARI ve UYGULAMASI V 1. Hicâz Makamı (Yatsı Ezanı) Kaynaklar Açıklamalar 8 saat SALA MAKAMLARI VE UYGULAMASI 1. Salâ’da Kullanılan Makamlar Kaynaklar Açıklamalar 12 saat CAMİ MUSİKİSİNDE KULLANILAN DİĞER BAZI MAKAMLAR 1. Camide kullanılan Bazı
Makamlar Kaynaklar Açıklamalar Kitap okurken nasıl nefes alınır?Dikkat edilecek hususlar ise şunlardır:. Nefes alıp verirken kasılmadan burnumuzdan nefes alıp ağzımızdan nefes vermeliyiz.. 5 saniyede alınan nefesi 20 saniyede vermeliyiz.. Her yaptığımız nefes egzersizinde nefesimizi daha çok içimizde tutmalıyız.. İlk aldığımız nefeste başımızın dönmesi doğru nefes aldığımızı gösterir.. Diksiyonda nefes çeşitleri nelerdir?Ancak öncelikle genel olarak nefes alma tekniklerinden bahsetmek önemli. Genel olarak çoğunluğumuz üç ya da dört tür nefes tekniğini kullanıyoruz. Bunlar hemen hepimizde görülebilen solunum şekillerini de oluşturuyor. Yüksek, alçak, orta ve komple solunum olarak adlandırılan bu tekniklere nefes alma teknikleri deniyor.
Ses ve nefes eğitimi nedir?Nefes Teknikleri Eğitimi, katılımcılara doğru nefes alma tekniklerinin öğretildiği bir online eğitim programıdır. Nefes Teknikleri Eğitimi, yanlış nefes almanın insan bedenine ve psikolojik sağlığına olan etkisini kapsamaktadır. Nefes egzersizi aletlerine gerek duymadan doğru nefes alma yöntemleri anlatılmaktadır.
Diyaframdan nefes alma nasıl olur?Nefes alıp vermeniz sırasında diyaframın hareketlerini hissedebileceğiniz şekilde ellerinizi yerleştirin. Yavaşça burnunuzdan nefes alarak egzersize başlayın ve nefes alıp verme süreniz boyunca karnınızın genişleyerek eliniz üzerinde bir baskı meydana getirmesini hissedin.
|