Giriş Tarihi: 7.3.2022 15:37 Son Güncelleme: 7.3.2022 15:37 Show
Kan gruplarının kendi içinde belirli özellikleri bulunmaktadır. Bazılarının görülme olasılığı oldukça yüksektir. Bazıları ise nadir görülebilmektedir. Bunun yanında kan grupları anne ve babadan gelen genlerle belirlenmektedir. Bu genlerin de belirli bir kalıtım şekli bulunmaktadır. Kan Uyuşmazlığı Nedir?Vücudumuzun belirli bir savunma mekanizması bulunmaktadır. Bu bağlamda insan vücudu, insan dokusunun bir parçası olmayan her maddeye karşı belli bir tepki göstermektedir. Bunlara nakil operasyonları da dahildir. Bu yabancı maddelere antijen denmektedir. Savunma sistemi bu antijenlere yanıt olarak antikor üretmektedir. Antikorlar, vücudun savunma hücreleridir. Kan nakillerinde de bu durum görülebilmektedir. Bu nedenle doğru kanın insana verilmesi gereklidir. Örnek olarak A kan grubuna sahip olan birisinde B antikoru bulunmaktadır. Bu nedenle A kan grubu olan birisine B kan grubu kan verirse B antikorları saldırarak çökeltmektedir ve bu durum ölüme kadar gitmektedir. Kan uyuşmazlığı ise daha çok Rh faktörüne bağlı gerçekleşmektedir. Anneden ve bebek arasındaki Rh uygunsuzluğu olarak bilinmektedir. Evlilikte Kan Uyuşmazlığı Nasıl Olur?Kan uyuşmazlığın sebeplerinden yukarıda bahsetmiştik. Burada ise nasıl oluştuğundan bahsedeceğiz. Bu açıdan baktığımızda Rh(-) kan grubuna sahip bir annenin karnındaki bebek, Rh(+) olan babasından gelen özelliklerle Rh(+) olarak belirlendiğinde kan uyuşmazlığı görülmektedir. Bu nedenle Rh faktörüne bağlı kalıtım oldukça önemlidir. Anne ve babanın Rh antijeni durumuna göre olasılıklar değişmektedir. Ayrıca kan uyuşmazlığı ilk çocukta görülmeyebilir. Bu karşılaşmayı ise plasenta bariyeri görev almaktadır. Özet olarak annenin kanıyla bebeğin kanı uyuşmadığında, annenin savunma hücreleri bebeğin kanını yabancı madde olarak görüp saldırmaktadır. Bu bağlamda bebeği ölüme kadar götürebilen birçok olumsuz durum ortaya çıkmaktadır. Bahsettiğimiz olumsuz durumları önlemek içinse anneye gebeliğin belirli haftalarında kan uyuşmazlığı iğnesi yapılmaktadır. Kan Uyuşmazlığı İğnesiKan uyuşmazlığı sorunundan yukarıda kısaca bahsetmiştik. Burada ise bu olumsuz durumlarda uygulanan bir iğneden bahsedeceğiz. Genelde ilk gebeliklerde kan uyuşmazlığı görülmemektedir. Fakat daha sonraki gebeliklerde sorun çıkmasın diye 28-34. Haftalar arasında anneye kan uyuşmazlığı iğnesi yapılır. Bebek doğduktan sonra Rh(-) ise yeni bir doza gerek yoktur. Fakat Rh(+) ise ilk 72 saat içerisinde mutlaka anneye 2. Doz iğne de yapılır. Bu bağlamda bundan sonraki gebeliklerde Rh uygunsuzluğundan %100'e yakın oranda korunmuş olur. Kan uyuşmazlığı iğnesi ayrıca gebeliğin ilk haftalarında herhangi bir anormal kanamaya karşı da yapılabilmektedir. Hangi Kan Grupları Evlenemez?Kan uyuşmazlığının nedeninden ve önlemlerinden bahsettik. Bu durumda bazı kan gruplarının evlenmeleri sakıncalıdır. Ayrıca kan uyuşmazlığında önemli olan Rh faktörüdür. Diğer faktörlerin pek bir önemi yoktur. Bu bağlamda Rh(-) olan kadınla Rh(+) olan erkek evlendiğinde kan uyuşmazlığı ortaya çıkmaktadır. İlk bebekte annenin savunma hücreleri geç yanıt verdiği için sorunsuz doğabilmektedir. Fakat diğer çocuklarda savunma hücreleri direkt olarak etki edeceğinden ölümle sonuçlanabilmektedir. Bu olumsuz durumları engellemek içinse hamilelik döneminde kan uyuşmazlığı iğnesi kullanılmaktadır. Bu iğneler ise ilk çocukta anormal bir durum olması halinde kullanılırken onun haricinde ikinci ve sonraki çocuklarda direkt olarak anneye verilmesi gereklidir. Rh faktörüne göre kan uyuşmazlığının görülme olasılıkları şunlardır:
A-B-0 ve Rh uyumsuzluğu, anne ve bebeğinin kan gruplarının çatışmasıyla olan ancak önlenebilir bir durumdur, ancak hamilelik sırasında çeşitli sorunlara yol açmaktadır. Peki kan uyuşmazlığı tam olarak nedir? Nasıl ortaya çıkar? Kan uyuşmazlığında teşhis ve tedavi yöntemleri. Anne ve babalar, merak ettiğiniz herşey haberimizde… KAN UYUŞMAZLIĞI NEDİR? Kan tipleri A, B ve O ile kategorize edilir ve bir Rh faktörü pozitif veya negatif olarak verilir. A-B-0 ve Rh uyumsuzluğu, bir annenin kan grubunun yeni doğmuş çocuğununkiyle çatışmasıyla olur. Bir annenin kırmızı kan hücrelerinin hamilelik sırasında plasenta veya fetüse geçmesi mümkündür. Bu meydana geldiğinde, annenin kan hücreleri yenidoğanın kan hücrelerine saldırabilecek ve sarılığa neden olabilecek antikorlar geliştirir. “Rh negatif” ve “Rh-pozitif”, kanınızın Rh faktörü olup olmadığını belirtir. Rh faktörü kırmızı kan hücrelerinde bir proteindir. Rh faktörü varsa, Rh-pozitifsin. Eğer sende yoksa, Rh-negatifsin. Rh faktörü kalıtsaldır (ebeveynlerden çocuklara genler aracılığıyla geçmektedir). Çoğu insan Rh pozitiftir. A-B-O uyumsuzluğu şu durumlarda oluşur: – anne
tip O ve bebek B, A veya AB’dir GENEL GÖRÜNÜM Hamileyken, özellikle doğum sırasında bebeğinizin kanı kan dolaşımınıza karışabilir. Eğer Rh negatifseniz ve bebeğiniz Rh-pozitif ise, vücudunuz bebeğin kanına yabancı bir madde olarak tepki gösterecektir. Vücudunuz bebeğin Rh pozitif kanına karşı antikorlar (proteinler) üretecektir. Bu antikorlar genellikle ilk hamilelik sırasında sorunlara neden olmaz. Bunun nedeni, bebeğin, çoğu antikorun gelişmesinden önce doğmasıdır. Bununla birlikte, antikorlar üretildikten sonra vücutta kalır. Böylelikle, Rh uyumsuzluğunun, ikinci veya daha geç gebeliklerde (bebek Rh-pozitif ise) sorunlara neden olması daha olasıdır. Rh antikorları plasentadan geçebilir ve bebeğin kırmızı kan hücrelerine saldırabilir. Bu, bebekte hemolitik anemiye yol açabilir. Hemolitik anemi, kırmızı kan hücrelerinin yerini alabildiğinden daha hızlı yok edildiği bir durumdur. Kırmızı kan hücreleri, vücudun tüm bölgelerine oksijen taşır. Yeterli kırmızı kan hücresi olmadan, bebeğiniz yeterince oksijen alamaz. Bu ciddi sorunlara yol açabilir. Şiddetli hemolitik anemi çocuk için bile ölümcül olabilir. KAN UYUŞMAZLIĞINDA RİSK FAKTÖRLERİ Rh pozitif bir erkek çocuğu olan Rh negatif bir kadın, Rh uyumsuzluğu riski altındadır. Rh faktörü kalıtsaldır (ebeveynlerden çocuklara genler aracılığıyla geçmektedir). Eğer Rh-negatifseniz ve bebeğinizin babası Rh-pozitif ise, bebek Rh-pozitif kan grubunda doğma şansının % 50’sine veya daha fazlasına sahiptir. Basit kan testleri sizin ve bebeğinizin babasının Rh-pozitif veya Rh negatif olup olmadığını gösterebilir. Eğer Rh-negatif iseniz, Rh uyumsuzluğundan kaynaklanan riskiniz, hamilelikten önce Rh pozitif kana maruz kalmanız halinde daha yüksektir. Bu şu durumlarda olmuş olabilir: – Daha erken bir gebelik (genellikle doğum sırasında). Ayrıca hamilelik sırasında kanama veya karın travması (örneğin, bir araba kazasından) geçirdiyseniz, Rh pozitif kana maruz kalmış olabilirsiniz. – Ektopik gebelik, düşük veya indüklenmiş kürtaj. (Ektopik gebelik, rahim veya rahim dışında başlayan bir gebeliktir.) – Eşleşmeyen bir kan transfüzyonu veya kan ve kemik iliği kök hücre nakli. – Bir iğne veya Rh pozitif kan içeren başka bir nesne ile bir enjeksiyon veya delinme. Bazı testler de sizi Rh pozitif kana maruz bırakabilir. Örnek olarak; amniyosentez (Amniyosentez, anne karnından ince ve uzun bir iğne yardımıyla amniyon sıvısının alınması işlemidir.) ve koryonik villus biyopsisi (Bebeğin eşinden ultrason kontrolü eşliğinde ince bir iğne yardımı ile doku parçası alınır ve alınan parça incelenir.) gibi… Bu olaylardan sonra Rh antikorları (Rh immun globulin) önleyen ilaçla tedavi edilmedikçe, şu andaki ve gelecekteki gebelikler sırasında Rh uyumsuzluğu için risk altındasınız demektir. KAN UYUŞMAZLIĞI TEDAVİSİ Rh uyumsuzluğunu tedavi etmenin amacı bebeğinizin sağlıklı olmasını ve gelecekteki gebeliklerde riskinizi azaltmanızı sağlamaktır. – Eğer hamilelik sırasında Rh uyumsuzluğu teşhis edilirse, hamileliğinizin yedinci ayında ve yine doğumdan sonraki 72 saat içinde Rh immün globulini alırsınız. Ayrıca, siz ve bebek arasındaki kan nakli riski yüksek ise (örneğin düşük, ektopik gebelik veya hamilelik sırasında kanama varsa) Rh immün globülini alabilirsiniz. – Rh immün globulin, kanınızdaki Rh-pozitif kan hücrelerine bağlanan Rh antikorları içerir. Bu olduğunda, vücudunuz bebeğin Rh pozitif hücrelerine yabancı bir madde olarak tepki göstermez. Sonuç olarak, vücudunuz Rh antikorları üretmez. Rh immün globülini doğru zamanlarda verilmelidir. – Rh antikorları üretildikten sonra, ilaç artık yardımcı olmayacaktır. Bu yüzden Rh negatif kanı olan bir kadına, her hamilelikle ya da kanının Rh-pozitif kanla karışmasına izin veren herhangi bir olay ile ilaç tedavisi yapılmalıdır. – Rh immün globulin, kol ya da kalçadan enjekte edilir. Yan etkiler arasında enjeksiyon bölgesinde ağrı ve hafif bir ateş olabilir. İlaç ayrıca bir damar içine enjekte edilebilir. Hemolitik Anemi Tedavisi: Bir bebekte hemolitik anemiyi tedavi etmek için çeşitli seçenekler mevcuttur. Hafif vakalarda tedaviye ihtiyaç duyulmaz. Tedavi gerekirse, bebeğe eritropoietin ve demir takviyeleri adı verilen bir ilaç verilebilir. Bu tedaviler vücudun kırmızı kan hücrelerini yapmasını sağlayabilir. – Hemolitik anemi şiddetli ise, bebek göbek bağı yoluyla kan transfüzyonu yapabilir. Hemolitik anemi şiddetli ise ve bebek neredeyse tam vadede ise, doktorunuz erken iş almayı başlatabilir. Bu, bebeğin doktorunun tedaviye hemen başlamasını sağlar. – Ağır anemisi olan bir yenidoğan, kan değişimi transfüzyonu ile tedavi edilebilir. Prosedür, bebeğin kanını yavaşça çıkarmayı ve bir donörden taze kan veya plazma ile değiştirmeyi içerir. – Yenidoğan da kanlarındaki bilirubin miktarını azaltmak için özel ışıklarla tedavi edilebilirler. Bu bebeklerde sarılık olabilir (cildin sarımsı bir rengi ve gözlerin beyazları). Yüksek bilirubin seviyeleri sarılığa neden olur. Kandaki bilirubin seviyesinin düşürülmesi önemlidir, çünkü bu bileşiğin yüksek seviyeleri beyin hasarına neden olabilir. Hemolitik anemisi olan bebeklerde sıklıkla yüksek bilirubin seviyeleri görülür. Bunun nedeni, kırmızı kan hücreleri yıkıldığında bileşiğin oluşmasıdır. İlginizi Çekebilir Hangi kan grubu daha şanslı?0 RH pozitif ve AB RH pozitif evlenebilir mi?0 kan grubu hangi kan grubuyla birleşirse birleşsin hiçbir zaman AB kan grubu olan bir çocuğu olmaz.
Evlilikte kan grubu uyumu nasıl olmalı?Yalnızca kadının Rh negatif, erkeğin ise Rh pozitif olduğu durumlarda uyuşmazlık oluşabilir. Kadın Rh negatif, erkek Rh pozitif ise uyuşmazlık oluşabilir. Kadın Rh pozitif, erkek Rh negatif ise uyuşmazlık yoktur. Kadın Rh negatif, erkek Rh i negatif ise uyuşmazlık yoktur.
Anne 0 RH pozitif baba A RH pozitif kan uyuşmazlığı olur mu?ABO uyuşmazlığında da bebeğin kanı gebelik esnasında anneye geçer ve anne bu kan hücrelerine karşı antikor yapar. Anne 0, baba A veya B grubu ise bebek babanın kan grubu ile doğarsa kan uyuşmazlığı gelişecektir.
Kan uyuşmazlığı olan kan grupları nelerdir?Anne adayı Rh (–) kan grubuna, baba adayı da Rh (+) kan grubuna sahip olduğu zaman anne adayı ile baba adayı arasında Rh yani kan uyuşmazlığı var demektir. Rh uyuşmazlığı şöyle gerçekleşir; Eğer Rh (–) anne ve Rh (+) bir baba çocuk sahibi olursa, ilk bebek Rh+ olduğu takdirde bu bebekte bir sorun olmamaktadır.
|
0 rh ve ab rh pozitif uyumu
İlgili Mesajlar
Telif hakkı © 2024 kemunculan Inc.
