Bir yangını hızlı ve etkili bir şekilde kontrol altına alabilmek ve söndürebilmek için, yangın türüne göre uygun yangın söndürme cihazı (YSC) kullanmalısınız, bunun için yangın türleri ve yangın söndürme tüpleri hakkında bilgi sahibi olmanızda büyük yarar vardır.
Şimdi kısaca yangın tüpü nerelerde kullanılır inceleyelim.
A Tipi Yangınlar (Yanıcı Katı Madde Yangınları)
En sık karşılaşılan yangın türüdür. Temel söndürme prensipleri soğutmadır, Kuru kimyevi tozlu yangın tüpü ve su ile söndürülürler.
B Tipi Yangınlar (Yanıcı Sıvı Madde Yangınları)
Temel söndürme prensipleri boğmadır. Kuru kimyevi tozlu yangın tüpü, Köpük (Foam) ve CO2 (Karbondioksitli) söndürme cihazı ile söndürülebilirler.
C Tipi Yangınlar (Yanıcı Gaz Madde Yangınları)
Temel söndürme prensipleri boğma ve gazın kaynağından kesilmesidir. Kuru kimyevi tozlu (kkt) yangın tüpü ile söndürülürler.
D Tipi Yangınlar (Yanıcı Metal Madde Yangınları)
Söndürme prensipleri ısıyı emdirmektir. Kuru kum, toprak, döküm talaşı, D tozlu yangın söndürücü ile söndürülebilirler. Su, CO2, KKT kullanılmaz.
Her türlü yangınlar için kullanabileceğiniz uygun yangın tüpleri ve yangın söndürücüleri Başakşehir ve Bağcılar şubelerimizden tedarik edebileceğiniz gibi bize ulaşarak adresinize de isteyebilirsiniz.
YANGIN SINIFLARI (TS EN 2 VE TS EN 2/A1)
A SINIFI: Normal olarak kor �eklinde yanan genellikle organik yap�daki kat� madde yang�nlar�n� kapsar
B SINIFI: S�v� veya s�v�la�abilen kat� madde yang�nlar�n� kapsar
C SINIFI: Gaz yang�nlar�n� kapsar
D SINIFI: Metal yang�nlar�n� kapsar
F SINIFI: Pi�irme aletleri i�indeki bitkisel ve hayvansal pi�irme ya�lar�n�n yang�nlar�n� kapsar.
A SINIFI YANGINLAR = NORMAL OLARAK KOR �EKL�NDE YANAN GENELL�KLE ORGAN�K YAPIDAK� KATI MADDE YANGINLARININ YANMA, PARLAMA VE PATLAMA DAVRANI�LARI
A s�n�f� yang�nlar normal olarak kor �eklinde yanan genellikle organik yap�daki kat� madde yang�nlar�d�r. (�rnek; odun, k�m�r, ka��t, ot, kuma� vb.) temel �zellikleri kor olu�turmalar�d�r.
A s�n�f� kat� maddelerin yanabilmesi i�in tutu�ma s�cakl���na �s�nd�klar�nda piroliz olup yan�c� gazlar�n� ��karmakta ve bu gaz yanmaktad�r. Bu nedenle kat� maddelerin �s� ile muhatap olabilecekleri ve yan�c� gazlar�n� ��karabilecekleri y�zey alanlar� ne kadar fazla olursa o kadar kolay yanacaklard�r. Bir odun k�t���ne g�re ince tahta par�alar� daha kolay yanacak, rendeden cips �eklinde ��km�� tala�lar parlama �zelli�i g�sterecek, toz halindeki tala�lar ise havada u�u�ur vaziyette bulunduklar�nda toz patlamas� meydana getirebileceklerdir. Kat� maddelerin yanma davran���nda �s� ile muhatap olup yan�c� gaz�n� ��karabilecekleri ve bunu havan�n oksijeni ile bulu�turabilecekleri y�zey alanlar� en �nemli etkendir.
Korla�ma ise yan�c� kat�n�n i�inde bulunup ta yan�c� gaz ��karmayan ve yanmayan unsurlar etraf�nda olu�makta, �s� bu unsurlar taraf�ndan tutulmaktad�r. B�ylece �s�y� tutan kor etraf�ndaki yan�c�lar� �s�tarak bunlar�n yan�c� gazlar�n� ��karaca�� y�zeyler olu�turmas�na etki etmektedir. B�ylece bu tip yang�nlarda bo�ma y�ntemi yetersiz kalmakta mutlaka korun so�utulmas� gerekmektedir.
B SINIFI YANGINLAR = SIVI VEYA SIVILA�AB�LEN KATI MADDE YANGINLARININ YANMA, PARLAMA VE PATLAMA DAVRANI�LARI
S�v� veya s�v�la�abilen kat� madde yang�nlar�d�r. (�rnek; benzin, benzol, mazot, solvent, katran, alkoller, mum vb.). temel �zellikleri korsuz ve alevli yanmalar�d�r.
B s�n�f� s�v� maddelerin yanabilmesi i�in tutu�ma s�cakl���na �s�nd�klar�nda yeterli yan�c� gaz �retebilmeleri gerekmektedir. S�v�n�n da kendisi yanmamakta s�v�dan buharla�an gaz yanmaktad�r. Bu nedenle yan�c� s�v�lar�n yanma davran���nda y�zey alan�ndan daha �ok u�uculuklar� etken olmaktad�r. Bir yan�c� s�v� ne kadar u�ucu ise o kadar parlama davran��� g�stermektedir. �rnek olarak benzin ve tineri verebiliriz. B�t�n yan�c� s�v�lar�n buharlar� yan�c� gaz olduklar�ndan yeterli miktarda biriktiklerinde yanma davran��� tamamen gazlar�n yanma davran��� olarak patlama �eklinde olmaktad�r.
Yan�c� s�v�lar�n ayr�ca bir parlama noktas� �flash point� vard�r ki bu yukarda anlat�lan parlama ile ayn� �ey de�ildir. Flash point bir yan�c� s�v�n�n alev alabilecek �ekilde yan�c� buhar �retebilece�i en d���k s�cakl�k de�eridir. Ancak bu durumda �s� kayna�� �ekildi�inde alev s�ner. Alevin s�nmeden devam edebilmesi ancak tutu�ma s�cakl��� ve �zerindeki s�cakl�klarda olur. �rne�in etil alkol�n parlama noktas�:12,7oC, tutu�ma s�cakl��� ise:362,7oC�t�r.
B s�n�f� yan�c� s�v� yang�nlar�nda kor olmay�p sadece alev bulundu�undan s�nd�rmek i�in sadece bo�ma y�ntemi yeterli olmaktad�r.
C SINIFI YANGINLAR = GAZ YANGINLARININ YANMA, PARLAMA VE PATLAMA DAVRANI�LARI
Gaz madde yang�nlar�n�n temel �zellikleri patlamad�r (�rnek; metan, propan, b�tan, LPG, asetilen, havagaz�, do�algaz, hidrojen vb.).
C s�n�f� gaz maddeler yanmaya haz�r olup en az tutu�ma s�cakl��� ile muhatap olduklar�nda derhal (1 mikro saniyede) yanarlar. Kat� ve s�v�lardaki gibi bir gazla�ma s�recine ihtiya�lar� yoktur. Bu ani yanma olay� ani hacim genle�mesine yani patlamaya sebebiyet verir. Bu sebeple yakla��k 10 barl�k bir bas�n� olu�ur.
Gazlar�n yanabilmesi yani patlayabilmesi i�in hava ile karakteristik bir kar���m oran�nda bulunmalar� gerekir buna alt ve �st patlama limitleri denir. Baz� kaynaklarda ayn� de�erler alt ve �st tutu�ma limitleri olarak ge�er. Bu oran patlay�c� atmosfer olarak veya patlay�c� ortam olarak tan�mlan�r.
Gazlar�n yanma davran��� ocaklara kontroll� olarak verilerek sa�lanmakta, �ok az birikme sonucu parlama davran��� g�stermekte, alt ve �st patlama limitleri aras�ndaki bir birikme ise UVCE patlamas�na yani patlay�c� ortam patlamas�na sebebiyet vermektedir.
D SINIFI YANGINLAR = METAL YANGINLARININ YANMA VE PATLAMA DAVRANI�LARI
Yanabilen metaller yang�n�d�r. (Mesela; Al�minyum, Lityum, Magnezyum, Titanyum, Zirkonyum, �inko, Baryum, Uranyum, Pl�tonyum Sodyum, Potasyum ve Kalsiyum vb.) Temel �zellikleri korlu, alevsiz ve y�ksek s�cakl�kta yanmalar�d�r.
ELEKTR�K YANGINLARI
Enerji kayna��na ba�l� durumdaki elektrikli cihazlar�n ve elektrik tesisat�n�n yang�nlar�d�r.
F SINIFI YANGINLAR = P���RME ALETLER� ���NDEK� B�TK�SEL VE HAYVANSAL P���RME YA�LARININ YANGINLARI
Ya� yang�nlar� �zellikle mutfaklarda yemek pi�irme ve k�zartma amac� ile �s�t�lan ya�lar�n �e�itli sebeplerle gere�inden fazla �s�narak tutu�ma s�cakl���na ula�mas� sonucu meydana gelmektedir. Ayr�ca davlumbazlarda da ya� buharlar� yo�u�arak zamanla birikmekte ve tutu�ma s�cakl���na ula�t���nda ya� yang�n�n� olu�turmaktad�r.