Sigortalı bir işe girenler ilk başlarda olmasa dahi yaş ilerledikçe emeklilik hesabı yapmaya başlıyor. İşçi, memur ve kendi hesabına çalışan tüm kişiler için emeklilik, temelde üç şartın yerine getirilmesiyle mümkün oluyor. Bunlardan ilki sigortalılık süresinin tamamlanması. Sigortalılık süresi, sigortalının malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına bağlı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarih ile emeklilik talebinde bulunulan tarihe kadar geçen süre anlamına geliyor. Yaş ve prim gün sayısı da diğer şartlar.
GEREKLİ PRİM ARTIYOR
Emeklilikte yaş açısından en avantajlı kesim 9 Eylül 1999’dan önce işe başlayanlar. Bu tarihten sonra hem prim hem de yaş şartı kademeli olarak yükseldi. Özellikle 30 Nisan 2008’den sonra işe girenlerde emeklilik biraz daha zorlaştı. Bu tarihten sonra çalışmaya başlayanlardan kadınlar 58, erkekler 60 yaşında emekli olacak. Ama burada kritik bir detay var. Bu kişilerin emeklilik yaşları prim gününü doldurdukları tarihe göre değişecek.
31 ARALIK 2035 TARİHİ!
İlk sigortalı çalışmaya 30 Nisan 2008 sonrasında başlayanlar SSK’lı ise 7200 primi günüyle, Bağkur’luysa 9000 prim günüyle normal şekilde emekli olabilecek. Ancak, her iki statüde de kadınsa 58, erkekse 60 yaşında emekli olabilmek için söz konusu prim koşulunun 31 Aralık 2035 tarihine kadar yerine getirilmesi gerekecek. Bu tarihe kadar prim doldurulamazsa gecikilen her 2 yılda bir emeklilik yaşı 1 yıl uzayacak. Örneğin primini Ekim 2041’de tamamlayan kadın 61 yaşında emekli olabilecek. Erkekler için 2044’ten, kadınlar için 2048’den sonra yaş şartı 65’e çıkacak.
KISMİ EMEKLİLİK ŞARTLARI
İlk defa 1 Mayıs 2008 tarihinden itibaren sigortalı yapılandan yaş haddinden emekli olmak için aranan 4500 gün prim sayısı, her yıl 100 gün artarak 1 Ocak 2016’dan itibaren 5400 güne çıkıyor. Yaş şartı da kadınlarda 61, erkeklerde 63 oluyor. 5400 gün prim ödemesini 1 Ocak 2036’dan 1 Ocak 2042’ye kadar tamamlayanların yaşı da kademeli olarak 65’e çıkıyor. Yani 5400 prim günü koşulu 31 Aralık 2035 tarihine kadar tamamlanamazsa emeklilik yaşı her 2 yılda yine 1 yıl uzuyor. Bağkur’da ise 1 Mayıs 2008 ’den sonra sigortalı olanlar, primini 1 Ocak 2036’ya kadar 5400 güne tamamlaması şartıyla kadın ise 61, erkek ise 63 yaşını dolduracağı tarihte emekli olabiliyor.
SSK’LI KADINLAR 5400 GÜN PRİM GÜNÜNÜ, 1 Ocak 2036-31 Aralık 2037 arası doldurursa 62 yaş,
1 Ocak 2038-31 Aralık 2039 arası doldurursa 63 yaş,
1 Ocak 2040-31 Aralık 2041 arası doldurursa 64 yaş,
1 Ocak 2042’den sonra doldurursa 65 yaşa tabi olacak.
SSK’LI ERKEKLER 5400 GÜN PRİM GÜNÜNÜ, 1 Ocak 2036-31 Aralık 2037 arası doldurursa 64 yaş,
1 Ocak 2038’den sonra tamamlarsa 65 yaşında emekli olacak.
NOT: Yaş hadlerinin uygulamasında 5400 gün sayısı şartının doldurulduğu tarihte geçerli olan yaş hadleri esas alınır.
SON 7 YIL KURALI DEĞİL FAZLA PRİM GEÇERLİ
İlk defa sigortalı çalışmaya 30 Nisan 2008 tarihinden sonra başlayanlardan birden fazla statüde çalışması olanlar, en fazla hangi statüde çalışmışlar ise o statüden emekli olabiliyorlar. Son 7 yıl en fazla çalışılan statü kuralı bunlarda geçerli değil.
1 Ekim 2008 tarihi ve öncesinde sigorta girişi olanların hangi kurumdan emekli olacaklarına ve maaş miktarlarına tüm çalışma süresine bakılmadan; son 7 yıllık prim ödemesinin yapıldığı kurum dikkate alınarak hesaplama yapılır. 2008 ve öncesinde ilk kez sigortalandırılan kişilerin emeklilik konusunda diğer vatandaşlara göre daha avantajlı olduğu söylenir. Bu kapsamda sigorta başlangıcından emeklilik dönemine kadar geçen çalışma hayatının son 7 yıllık döneminde; en çok prim ödemesinin yapıldığı kurum bağlamında emeklilik maaşı bağlanır. Peki, 2008 ve öncesinde sigorta başlangıcı olanların avantajları nelerdir? İşte, 2008 öncesi girişi olanların emeklilik avantajları…
2008 Tarihinden Önce Sigorta Başlangıcı Olanların Emeklilik Konusundaki Avantajları Nelerdir?
1 Ekim 2008 ve öncesindeki tarihlerde sigorta başlangıcı olanların; çalışma hayatının son 7 yıllık prim ödemesi süresinden 3.5 yılında prim ödemesinin yapıldığı kurum dikkate alınarak emeklilik hesaplaması yapılır.
1 Ekim 2008 ve öncesinde sigorta başlangıcı olan çalışanların emeklilik hakkını elde ettikten sonra çalışma hayatına devam etmesi mümkündür. Emekli aylıklarını alan sigortalılar Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP) ödeyerek çalışabilirler. 2008 tarihinden sonra ilk kez sigortalandırılan kişilerin emekli olduktan sonra sigortalı olarak çalışmaya devam etmesi halinde; ek olarak yapılan prim ödemeleri maaşlarından kesilir.
1 Ekim 2008 ve öncesinde sigortalandırılanların emekli olmak için 7000 prim günü ödemesi gerekirken; bu tarihten sonra sigortalandırılanların 7200 prim günü ödemesi şarttır.
1 Ekim 2008 ve öncesinde BAĞ-KUR üzerinden sigorta başlangıcı yapılanların son 7 yılık sigorta süresinden 3.5 yılını SSK prim ödemesi ile geçirmesi durumunda; SSK kapsamında emekliliğe hak kazanabilirler. (2008 sonrasında BAĞ-KUR kapsamında emekli olanların aldığı aylık, SSK emeklisi olan kişilerin aldığı emekli maaşından oldukça azdır. Bu iki sigorta kolunda alınan emekli maaşları arasında 200-300 TL arasında fark olduğunu söylemek mümkündür.)
2008 Yılından Önce Sigorta Girişi Olan Engelli Bireyler İçin Erken Emeklilik Kararı
2008 yılı ve öncesinde sigorta girişi olan engelli bireylerin belirlenen şartlara uygun olması halinde erken emekli olabilmelerinin yolu açılmıştır. Engelli vatandaşların erken emekliliği için aranılan ilk şart 3600 prim günü ödemesinin yapılmış olması gerekir.
1991 tarihi ve öncesinde işe giriş yapan ve sigortalandırılan engelli vatandaşlar, 3600 prim gününü tamamlamaları halinde erken emekliliğe hak kazanabilirler.
1992-1994 tarihleri arasında işe giriş yapan ve sigorta başlangıçları yapılan engelli vatandaşların, 3760 prim günü ödemeleri halinde erken emekli olmaları söz konusu olur.
1997-2000 tarihleri arasında işe giriş yapan ve sigorta başlangıçları yapılan engelli vatandaşların 4080 prim günü ödemelerini doldurmaları durumunda erken emekliliği elde edebilirler.
2003-2008 tarihleri arasında işe giriş yapan ve sigorta başlangıçları yapılan engelli vatandaşların 4400 prim günü ödemesi durumunda erken emeklilik devreye girer.