Bebeklerde ishal, ilk olarak bir enfeksiyona bağlı olarak gelişmişse hastalığın tedavi edilmesiyle geçer. Hastalığın tedavisi sürerken, evde yapılacak bazı yiyeceklerde ishalin daha kısa dönemde atlatılmasına fayda sağlamaktadır.
Bebeklerde İshal Nasıl Geçer?
Bebeklerde ishal, özellikle ilk aylarda yaygın olarak görülür ve altta yatan bir hastalık yoksa iyi bir bakımla kendiliğinden geçer. Günde 3 ile 4 kere sulu kıvamda dışkılama varsa ve enfeksiyon belirtisi yoksa, aşağıda belirtilenleri yapmak yeterli olmaktadır;
Anne Sütü
İmmün sistemini güçlendiren en iyi besin olan anne sütü, ishalin geçmesinde önemli rol oynamaktadır. Ayrıca bebekte enfeksiyon gelişme riskini de azaltacaktır. Anne sütü alan bebek, ishal olduğunda da aynı aralıklarla anne sütü almaya devam etmelidir. Şayet bebek mama ile besleniyorsa, mamaya ilaveten su katılmamalı ve her zamanki gibi hazırlanmalıdır. Mama da aynı sıklıkla verilmeye devam edilmelidir.
Sıvı Desteği
Evde ishalin geçmesinin en önemli dayanaklarından biri de sıvı takviyesidir. Özellikle 2 yaşından küçük bebeklere, her sulu kaka yaptıktan sonra 50 ile 100 ml, 2 yaşından büyük çocuklarda ise her sulu kakadan sonra 100-200 ml sıvı desteği vermek gerekir. Bebek anne sütü ile besleniyorsa, önce anne sütü almalı, daha sonra sıvı takviyesi sağlanmalıdır.
Gıda Desteği
Havuç, muz, pirinç ve patates gibi besinler, dışkının katı hale gelmesine yardımcı olmaktadır. Bu yiyeceklerin verilmesiyle, ishalde önemli azalmalar görülebilmektedir.
Bebeklerde İshali Ne Keser?
Pirinç lapası,
Muz püresi,
Havuç püresi,
Patates püresi.
Bebeklerde İshale Ne İyi Gelir?
Ev yapımı yoğurtlar,
Kefir,
Probiyotik yoğurtlar,
Elma Püresi
Bebeklerde İshale İyi Gelen Yiyecekler ve Çorbalar
Bebeklerin ishalinde bazı yiyeceklerin büyük önemi vardır. Bu tür yiyecekler doğru şekilde hazırlandığında, ishal daha kısa zamanda atlatılmaktadır.
Evde yapılabilecek bazı yiyecek ve çorbalar aşağıda belirtilmiştir;
Patates Püresi:
Bebeğin yemesi için hazırlanacak olan patates çok iyi yıkandıktan sonra haşlanır. Yumuşak hale gelen patates iyice ezilerek püre haline getirilir ve bebeğe günde 1 veya 2 kere, 2-3 kaşık verilebilir.
Pirinç lapası:
Pirinçler iyice yıkandıktan sonra bir miktar içme suyu ile haşlanır. Kıvam alan pirinç lapasından, bebeğe 2-3 kaşık verilebilir.
Muz ve elma püresi:
Meyveler iyice yıkandıktan sonra kabukları soyulur ve cam rende kullanılarak rendelenir. Anne sütü veya ek gıda aldıktan 1 saat sonra, 3-4 çay kaşığı verilebilir.
Ev Yoğurdu:
bebek için hazırlanacak yoğurt, cam kavanozda mayalanması ve günlük olması daha sağlıklıdır. Bir miktar ılık süt cam kavanoza konur ve içine 1 tatlı kaşığı ev yoğurdundan maya ilave edilir. Hafifçe karıştırıldıktan sonra kapağı kapatılır ve yaklaşık 4 saat mayalanmaya bırakılır. Mayalanan yoğurttan 4-5 kaşık, bebeğin beslenmesine eklenebilir.
Yayla çorbası:
Pirinçler yıkandıktan sonra haşlanır. Bir kase içine 2 yemek kaşığı yoğurt ve 1 yumurta sarısı konularak iyice çırpılır. Haşlanan pirincin içine bir miktar sıcak su koyulur ve üzerine hazırlanan karışım, az miktarda nane eklenir. Kısık ateşte 7-8 dakika pişirildikten soğutulup bebeğe verilir. Bebeklerin yiyeceklerine, özellikle de ishal döneminde tuz eklemek, tavsiye edilmemektedir.
Havuç Çorbası:
1 adet havuç, 1 adet patates yıkandıktan sonra haşlanır ve iyice ezilerek püre haline getirilir. Biraz sulandırıldıktan sonra içine 1 çay kaşığı zeytinyağı eklenir. Bebeğe 2-3 kaşık verilerek, bebeğin beslenmesine katkı sağlanır.
Bebeklerde ishal dışkılama sayısının günde üçten fazla, miktarın fazla, kıvamının sulu olması demektir. Ancak sağlıklı ve sadece anne sütü alan bebeklerde dışkı sayısının günde 5-6 kere olabileceği unutulmamalıdır.
Bebeklerde İshal Tedavisi
Dünya da her yıl 1.34 milyon dan fazla çocuk ishal sebebiyle ölmektedir. Ölümlerin çoğu vücudun susuz kalmasından olmakta ve en çok bir yaş altı bebeği etkilemektedir. Ancak susuzluğun farkına erken varılması ile kolay ve ucuz olarak tedavi edilebilen bir hastalıktır. Hafif ishalde çocuğun genel durumu iyi yemesi ve içmesi normal ise,kusması ve bahsedilen susuzluk bulguları yoksa endişelenmeye gerek yoktur. Her zamanki gibi yeme-içmesine devam etmelidir.
Anne sütü, formula veya 1 yaşın üstünde inek sütüne devam edebilir. Normal beslenme hem ishalin daha çabuk iyileşmesini, hemde düzgün beslenmeyi sağlayacaktır. Ancak ishal iyileşene kadar miktarları az ve sık vermek uygun olur. Normalden fazla sıvı verilmesi ve dinlenme ile bir kaç günde iyileşecektir. Kullanılacak sıvıların en az biri tuz içermelidir. Ağızdan sıvı solusyonları (GE-ORAL) ayran, pirinç suyu ve tavuk çorbaları bu amaçla kullanılabilir. İshalde sıvı kaybı yanında tuz kaybıda olacağı için sıvı olarak sadece su verilmesi uygun değildir.
Bebeklerde İshal Önlenir?
- Bebeklere verebildiğiniz kadar anne sütü veriniz.
- Çocuğunuza tuvaletten sonra ve yemekten önce ellerini sabunla yıkamasını öğretiniz. Tabiki kendinizde.
- Sebze ve meyveleri yemeden önce iyice yıkayınız.
- Satın aldığınız etleri eve gelir gelmez buzdolabına koyunuz.
- Artan yemekleri vakit geçirmeden buzdolabına koyunuz.
- Rota virus aşısını yaptırmayı unutmayınız.
Bebeklerde ishal tedavisi en önemli kısmı susuzluk bulgularının bilinmesi ve buna göre önlem alınmasıdır.
Çocuklarda ishal neden kaynaklanır?
İshal genellikle mide barsak sisteminin virüs, bakteri ve parazitlerle oluşan enfeksiyonlarından oluşur. Bunların çoğu çocukların yedikleri enfekte yiyecek ve içecekler yoluyla bulaşır. Çocuklarda ishal ile birlikte çoğunlukla ve kusma da görülur, bazen ateş ve karın ağrısıda eşlik eder. İshalin nadirde olsa enfeksiyona bağlı olmayan nedenleride vardır.
Çocuklarda susuz kalmanın erken bulguları;
- Kalp atışının normalden hızlı olması,
- Dudak,ağız ve dilde kuruluk,
- Ağlayınca göz yaşı gelmemesi,
- Üç saatten daha fazla bezinin kuru kalması.
Çocuklarda susuzluk arttıkça;
- Gözlerin,yanağın ve bıngıldağın çökmesi,
- Uyku hali ve huzursuzluk,
Susuzluk daha da artarsa;
- Havale, koma, hayati organlarda yetmezlik ve bazen de ölüm olabilir.
Çocuklarda ishal tedavisi için ne zaman doktora gidilmeli?
- Yukarda bahsedilen susuzluk bulguları varsa,
- 39 C üzerinde ateşi varsa,
- Dışkı kanlı veya siyah renkli ise,
- Beslenmesi bozulmuş ve tekrarlayan kusmaları varsa,
- İshal 24 saatten daha uzun sürerse.
İshal tedavisinde dikkat edilmesi gerekenler nelerdir?
- Evde kendinize göre tuzlu-şekerli sıvı hazırlamayın,tüm eczanelerde ve oldukça ucuz olarak GE-ORAL bulabilirsiniz,
- Çocuk aç ise ve yemek istiyorsa engellemeyin ama az ve sık verin,
- Doktorunuza danışmadan antibiyotik veya ishal ilaçları kullanmayınız.
Detaylı bilgi için "rota virüsü" yazımızı da okuyabilirsiniz.